Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ)

Το Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ) οφείλετε στη βλάβη των αγγείων του εγκεφάλου και συνήθως έχουμε εστιακά και οξέα νευρολογικά σημεία και συμπτώματα (Feigin et al 2003).

Παθοφυσιολογία

Η ανοξία και η ισχαιμία διάρκειας μόνο λίγων δευτερολέπτων μπορούν να επιφέρουν να επιφέρουν νευρολογικά σημεία και εντός λεπτών Μη αναστρέψιμή νευρολογική βλάβη.

Αν και τα εγκεφαλικά αιμοφόρα αγγεία διαθέτουν εξειδικευμένα ανατομικά χαρακτηριστικά (πχ το εξάγωνο του willis) που προστατεύουν τον εγκέφαλο από προβλήματα αιματικής κυκλοφορίας, όταν αυτά αποτύχουν, το αποτέλεσμα είναι το ΑΕΕ.

Το ΑΕΕ διακρίνεται σε :

• Ισχαιμικό (λόγο απόφραξής ενός αιμοφόρου αγγείου)
• Και Αιμορραγικό (λόγο αιμορραγίας ενός αγγείου)

Και οι 2 τύποι μπορούν να εκδηλωθούν σε οποιαδήποτε ηλικία ακόμα και της βρεφικής λόγω πολλών αιτιών (πχ καρδιοπάθεια, λοίμωξη, τραυματισμό, νεοπλασίες, αγγειακές διαμαρτίες και ανοσολογικές διαταραχές).

Τα περισσότερα ισχαιμικά σχετίζονται σε αθηροσκλήρυνση και θρόμβωση ενώ τα αιμορραγικά σχετίζονται με υπέρταση ή ανεύρυσμα.

Το 67-80% των ΑΕΕ είναι ισχαιμικά ενώ μόνο το 7-20% είναι αιμορραγικά (Feigin et al 2003).

Κλινικά σημεία

Διαδικασία της νόσου

Στο ισχαιμικό ΑΕΕ, αν η ισχαιμία είναι προσωρινή, ενδέχεται να υπάρξουν λίγα ή καθόλου παθολογικά στοιχεία ιστικής βλάβης.

Όταν όμως η ισχαιμία είναι αρκετά σοβαρή και παρατεταμένη, επέρχεται θάνατος των νευρώνων και άλλων κυτταρικών στοιχείων.

Είτε ισχαιμικό είτε αιμορραγικό ΑΕΕ θα παρουσιαστούν :

• Ετερόπλευρη αδυναμία.
• Ετερόπλευρη έκπτωση της αισθητικότητας.
• Ομώνυμη ημιανοψία (έλλειμμα οπτικού πεδίου).
• Και ανάλογα με το πιο ημισφαίριο έχει προσβληθεί διαταραχές ομιλίας (σε γενικές γραμμές βλάβη στο αριστερό ημισφαίριο).
• Ελλειμματική χωρική αντίληψη (σε γενικές γραμμές βλάβη στο δεξιό ημισφαίριο).

Ιατρική διαχείριση

Απαιτείται απεικονιστικός έλεγχος του εγκεφάλου (αξονική, CT) ή (μαγνητική MRI) τομογραφία, διότι υπάρχουν σοβαρές παθολογίες που μιμούνται τα συμπτώματα ενός ΑΕΕ.

Προσοχή : Η αξονική τομογραφία συχνά είναι φυσιολογική στο ισχαιμικό ΑΕΕ ή οι αλλαγές είναι πολύ μικρές, αλλά η αιμορραγία σε γενικές γραμμές είναι ορατή. Αν η αξονική είναι φυσιολογική και υπάρχει αμφιβολία για τη διάγνωση, ο έλεγχος επαναλαμβάνεται μετά από 3-7 ημέρες από μια πιο ευαίσθητη μαγνητική τομογραφία (Dewery & Bernhardt 2007).

Συχνά ζητείται και ηλεκτροκαρδιογράφημα για τον αποκλεισμό της κολπικής μαρμαρυγής, οξέος στεφανιαίου συνδρόμου και στοιχείων δομικής ή ισχαιμικής καρδιοπάθειας.

Επίσης γίνεται και έλεγχος των ηλεκτρολυτών και της νεφρικής λειτουργίας, του σακχάρου στο αίμα και Πλήρης αιματολογικός έλεγχος και καθίζησης ερυθρών αιμοσφαιρίων (Dewery & Bernhardt 2007).

Επειγόντος ζητείται και υπερηχογράφημα ή απεικονιστικός έλεγχος στις καρωτίδες.

• Οι ασθενείς με ισχαιμικό ΑΕΕ θα ξεκινήσουν την καθημερινή λήψη ασπιρίνης εντός 48 ωρών από την εκδήλωση του ΑΕΕ (Dewery & Bernhardt 2007). Δεν προτείνεται πλέον η ενδοφλέβια ηπαρίνη, επειδή συσχετίζεται με αυξημένο ενδεχόμενο κίνδυνο για ενδοκρανιακή αιμορραγία.
• Οι ασθενείς με αιμορραγικό ΑΕΕ αναστέλλεται η αγωγή αντιθρομβωτικής αγωγής για την πρόληψη περαιτέρω επέκτασης της βλάβης. Σε κάποιους ασθενής ενδέχεται να υπάρξει ένδειξη για χειρουργικό καθαρισμό της αιμορραγίας (πχ αιμορραγία παρεγκεφαλιδικού ημισφαιρίου > 3cm) αλλά πλέον αποτελεί επέμβαση ρουτίνας.

Διαχείριση τροποποιήσιμων παραγόντων ενδεχόμενου κινδύνου

• Υπέρταση.
• Κολπική μαρμαρυγή.
• Διαβήτης.
• Υπερχοληστεριναιμία.
• Κάπνισμα.
• Αλκοόλ (National Stroke Foundation 2007a).

Φυσικοθεραπευτική παρέμβαση στο Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (ΑΕΕ)

Η φυσικοθεραπεία στο ΑΕΕ πρέπει να εστιαστεί σωστά στις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενή ώστε να μπορέσει να καλύψει τις ανάγκες του.

Στόχοι μας είναι :

• Βελτίωση της αναπνευστικής λειτουργίας.
• Μυοσκελετική αρτιότητα.
• Εργοπροσανατολισμένη εκπαίδευση.
• Περιορισμός του μη παρετικού άκρου και εργοπροσανατολισμένη εξάσκηση.
• Εκπαίδευση ισορροπίας.
• Λειτουργική ενδυνάμωση.
• Ενδυνάμωση Άνω και Κάτω Άκρων.
• Βελτίωση της αερόβιας φυσικής κατάστασης.
• Βελτίωση της αισθητικοκινητικής και αντιληπτικής / γνωστικής εκπαίδευσης.
• Εργονομικές συμβουλές.
• Πρόληψη φόβου κίνησης και πτώσης.
• Σύλληψη αντικειμένων, ανύψωση και μεταφορά.
• Μεταφορά από το κρεβάτι στην καθιστή και μετρά στην όρθια θέση.
• Εκπαίδευση συντρόφου ή φροντιστή.