Σκλήρυνση κατα πλάκας

Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μια προϊούσα απομυελινωτική και νευροεκφυλιστική νόσος του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ) η οποία καταλήγει σε σταδιακά σε σοβαρά και νευρολογικά ελλείματα.

Συνήθως εκδηλώνετε σε νεαρούς-ες και η νόσος χαρακτηρίζεται από :

• εξάρσεις και υφέσεις,
• ακανόνιστη έναρξη και διάρκεια των συμπτωμάτων που επιδεινώνονται με οξύ τρόπο.

Υπάρχουν όλο και περισσότερα στοιχεία ότι από τα οποία προκύπτει ότι οι εξάρσεις της ΣΚΠ οφείλονται σε στρεσογονα γεγονότα (Compston et all 1993a).

Κάθε έξαρση μπορεί να αφορά στην ίδια ή σε μια αρκετά διαφορετική περιοχή της λευκής ουσίας του ΚΝΣ.

Οι υφέσεις σπανίως είναι πλήρεις και ενδέχεται να διαρκέσουν για λίγο η πολύ χρονικό διάστημα.

Παθοφυσιολογία

Η απομυελίνωση αφορά στη αποσύνθεση του ελύτρου μυελίνης που προκαλείτε από μια φλεγμονώδη και καταστροφική διεργασία κατά την οποία ο νευράξονας απογυμνώνεται μερικώς ή ολικώς.

Λόγο της καταστροφής του ελύτρου της μυελίνης, διαταράσσεται η φυσιολογική μετάδοση των νευρικών ώσεων, με αποτέλεσμα την εκδήλωση νευρολογικών σημείων και συμπτωμάτων (Compston 1993b).

Χαρακτηριστικές αλλοιώσεις στη ΣΚΠ είναι :

• Περικοιλιακή φλεγμονή με αποστέρηση της μυελίνης,
• Στη συνέχεια απώλεια ολιγονδενδροκυττάρων,
• Και ο πολλαπλασιασμός της αστρογλοίας
• Επιπλέον οι διεργασίες αυτές συνοδεύονται από περιορισμένη επαναμυελίνωση και σχηματισμό πλακών.

Διαδικασία της Νόσου

Τα πρότυπα της νόσου είναι :

1. Μια καλοήθης πορεία.
2. Υποτροπιάζουσα διαλείπουσα μορφή (ΥΔ).
3. Δευτεροπαθής προϊούσα μορφή (ΔΠ).
4. Πρωτοπαθής προϊούσα μορφή (ΠΠ).

Η κλινική έναρξη της νόσου στο 80-85% των ασθενών εκδηλώνεται με υποκλινικά νευρολογικά συμπτώματα, πολυεστιακά ή ανατομικά διακριτά, τα οποία υποχωρούν πλήρως.

Αυτή η εκδήλωση συχνά καλείται ……. Κλινικά απομονωμένο σύνδρομο (clinically isolated syndrome, CIS).

Κλινική συμπτωματολογία

Συνήθως το πρότυπο των συμπτωμάτων είναι πολύπλοκο, ποικίλο και απρόβλεπτο.

Αλλά παρουσιάζονται γενικά :

• Αισθητικοκινητικά ελλείμματα.
• Γνωστικά και συναισθηματικά συμπτώματα.
• Προσωπικότητα και ψυχοκοινωνική συμπεριφορά.
• Κόπωση.
• Προσβολή του αυτόνομου νευρικού συστήματος με διαταραχές (ουροδόχου κύστεως κυρίως στις γυναίκες, ανδρική ανικανότητα, μειωμένος έλεγχος σφικτήρων, αυξημένη συχνότητα ούρησης, δυσανεξία στη ζέστη, κλπ).

Ιατρική διαχείριση

Δεν υπάρχει προ το παρόν κάποια επακριβής εργαστηριακή δοκιμασία για τη ΣΚΠ.

Αντιθέτως για τη διάγνωση χρειάζονται κλινικά και παρακλινικα κριτήρια.

• Ανάλυση μαγνητικής τομογραφίας,
• κινητικών προκλητών δυναμικών,
• και του εγκεφαλονωτιαίου υγρού (ΕΝΥ). (Polman & Hartung 1995).

Οι ιατρικές αγωγές διαιρούνται σε αρκετές κατηγορίες που στοχεύουν στη :

• τροποποίηση της νόσου (με σκοπό την πρόληψη της φλεγμονής που προκαλεί υποτροπές.
• Συμβάλλουν στη μείωση της σοβαρότητας και της διάρκειας των υποτροπών που αποσκοπούν στην καταστολή της φλεγμονής,
• Και στην ανακούφιση πολλών συμπτωμάτων (πόνος, κόπωση και σπαστικότητα).

Φυσικοθεραπευτική παρέμβαση στη Σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ)

Η φυσικοθεραπεία στη ΣΚΠ είναι αποτελεσματική αρκεί να εστιαστεί σωστά στις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενή για να μπορέσει να καλύψει τις ανάγκες του.

Στόχοι μας είναι :

• Καθορισμός στόχων και προσδοκιών.
• Βελτίωση της λειτουργικής ικανότητας.
• Πρόληψη της ανικανότητας και μειονεκτήματος.
• Βελτίωση της ποιότητας ζωής.
• Διατήρηση – βελτίωση της μυϊκής δύναμης.
• Διατήρηση – βελτίωση της αερόβιας ικανότητας.
• Διαχείριση της κόπωσης.
• Συνεργασία για να εξασφαλιστούν οι επιθυμίες με τις σχετικές ανάγκες τις καθημερινότητας του ατόμου.
• Παροχή κατάλληλων βοηθημάτων για τη καλύτερη διαβίωση.
• Εργονομικές συμβουλές και εκπαίδευση.
• Σύλληψη αντικειμένων, ανύψωση και μεταφορά.
• Μεταφορά από το κρεβάτι στην καθιστή και μετρά στην όρθια θέση.
• Εκπαίδευση συντρόφου ή φροντιστή.

(Smith et al 2006, Gallien et al 2007)